ALİBEYKÖY KIZ ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ REHBERLİK SERVİSİ

LİSEDE MESLEK SEÇİMİNDE AİLENİN ROLÜ

Çocuğunuzun Geleceğini Birlikte Planlayalım! Meslek seçimi, çocuğunuzun hayatındaki en önemli kararlardan biridir. Bu süreçte ona destek olmak, doğru yönlendirme yapmak ve en sağlıklı kararı vermesine yardımcı olmak için birlikte hareket etmeliyiz.

Aile Olarak Ne Yapabilirsiniz?

Çocuğunuzun İlgi ve Yetkinliklerini Keşfedin

·         Çocuğunuzun neleri sevdiğini, hangi derslerde başarılı olduğunu gözlemleyin.

·         Onunla gelecekte ne yapmak istediği hakkında sohbet edin.

·         İlgi alanlarını belirlemek için kariyer testleri veya rehberlik servisinden destek almasını sağlayın.

Baskı Yapmayın, Destekleyici Olun

·         Çocuğunuzu kendi hayallerinize göre yönlendirmek yerine, onun isteklerini anlamaya çalışın.

·         "Şu meslekte daha çok para var" veya "Bizim ailede herkes öğretmen" gibi baskıcı söylemlerden kaçının.

·         Kendi beklentilerinizi geri plana atarak çocuğunuzun bireysel gelişimine odaklanın.

Meslekler Hakkında Bilgi Edinin

·         Çocuğunuzun ilgilendiği mesleklerin eğitim süreçlerini ve çalışma koşullarını birlikte araştırın.

·         Gölgeleme (bir meslek sahibinin yanında bir gün geçirme) gibi etkinliklere teşvik edin.

·         Alanında uzman kişilerle görüşerek gerçekçi bir bakış açısı kazanmalarına yardımcı olun.

Geleceğin Mesleklerini Tanıyın

·         Teknolojinin gelişmesiyle bazı meslekler kaybolurken, yeni meslekler ortaya çıkıyor.

·         Yapay zeka mühendisliği, sürdürülebilir enerji uzmanlığı, biyoteknoloji araştırmacılığı, dijital pazarlama uzmanlığı gibi meslekler gelecekte önemli rol oynayacak.

·         Çocuğunuzu sadece geleneksel mesleklere değil, yenilikçi ve gelişen alanlara da yönlendirin.

Alternatif Yolları Keşfedin

·         Üniversite eğitimi dışında meslek edindirme kursları, çıraklık eğitimleri veya girişimcilik gibi farklı seçenekleri göz önünde bulundurun.

‍‍‍ Aile Çocuğuna Nasıl Rehberlik Etmeli?

Dinleyici Olun: Çocuğunuzun ilgi alanlarını ve düşüncelerini anlamak için onu dikkatle dinleyin. Meslek seçiminde baskıcı değil, yönlendirici bir rol üstlenin. Farklı Seçenekleri Birlikte Keşfedin: Çocuğunuzla birlikte kariyer seçeneklerini değerlendirin. Ona farklı meslekleri tanıtmak için seminerlere veya meslek tanıtım günlerine katılın. Gerçekçi Beklentiler Oluşturun: Çocuğunuzu yetenekleri ve ilgi alanları doğrultusunda destekleyin, onun yapamayacağı beklentilere yönlendirmekten kaçının. Karar Sürecine Saygı Gösterin: Son kararın çocuğunuza ait olduğunu unutmayın ve onun bu süreçte sorumluluk almasını destekleyin. Rol Model Olun: Kendi kariyer yolculuğunuz hakkında konuşarak ona ilham verebilir ve çalışma hayatı hakkında gerçekçi bilgiler sunabilirsiniz. İlgisini Çeken Alanları Araştırmasına Yardımcı Olun: Çocuğunuzun ilgi duyduğu alanlarda eğitimler, kurslar ve stajlar bulmasına destek olun.

‍️ Ne Yapacağını Bilmeyen Çocuklara Nasıl Rehberlik Edilmeli?

Keşfetmesine Yardımcı Olun: Çocuğunuzun ilgi alanlarını bulmasına yardımcı olmak için hobiler, kurslar ve kulüpler gibi çeşitli deneyimler yaşamasını sağlayın. Güçlü Yönlerini Keşfetmesini Sağlayın: Onun doğal yeteneklerini gözlemleyerek hangi alanlarda başarılı olduğunu belirlemeye çalışın. İş ve Staj Deneyimleri Sunun: Farklı meslekleri tanıyabilmesi için kısa süreli stajlar veya iş gölgeleme programlarına katılmasını teşvik edin. Psikolojik Destek Alın: Eğer çocuğunuz gelecek konusunda çok kaygılıysa, okul psikolojik danışmanı veya bir kariyer uzmanından destek almasını sağlayın. Sabırlı ve Destekleyici Olun: Çocuğunuzun kendi yolunu bulması zaman alabilir, acele ettirmek yerine süreci destekleyici bir şekilde yönlendirin. Kendi Yolunu Çizmesine İzin Verin: Çocuğunuzun kararlarına saygı göstererek özgüven kazanmasını sağlayın.

️ Ailelerin Kaçınması Gereken Hatalar

Kendi Hayallerinizi Çocuğunuza Dayatmayın: "Ben doktor olamadım, sen olmalısın" gibi beklentiler çocuğunuzun kendi isteklerini bastırmasına neden olabilir. Başarıyı Sadece Akademik Başarı Olarak Görmeyin: Meslek seçimi sadece notlara dayalı değildir. Sanat, spor veya teknik alanlardaki yetenekler de değerlendirilmelidir. Başka Çocuklarla Kıyaslama Yapmayın: "Komşunun çocuğu mühendis oldu, sen neden hala karar veremedin?" gibi sözler çocuğunuzun özgüvenini sarsabilir. Sadece Popüler veya Prestijli Mesleklere Odaklanmayın: Her meslek değerlidir ve çocuğunuzun ilgi duyduğu alanda başarılı olması, mutlu bir geleceğe sahip olmasını sağlar. Çocuğun Seçimine Saygı Göstermemek: Çocuğunuzun verdiği kararı küçümsemeyin ya da onun adına karar almayın. Destekleyici olmak, sürecin sağlıklı ilerlemesini sağlar.

Kaynakça

·         Super, D. E. (1980). A life-span, life-space approach to career development. Journal of Vocational Behavior, 16(3), 282-298.

·         Savickas, M. L. (2005). The theory and practice of career construction. Career Development and Counseling: Putting Theory and Research to Work, 42, 1-18.

·         Gottfredson, L. S. (2002). Gottfredson’s theory of circumscription, compromise, and self-creation. Career Choice and Development, 4, 85-148.

·         Yeşilyaprak, B. (2019). Kariyer psikolojik danışmanlığı: Kuramdan uygulamaya. Pegem Akademi.

·         Kuzgun, Y. (2000). Meslek danışmanlığı. Nobel Yayıncılık.

·         Bacanlı, F. (2011). Gelişim ve öğrenme. Pegem Akademi.

Okul Psikolojik Danışmanı:Ayşe USTAOĞLU